Budowa stopy

Stopę ludzką tworzy 26 kości. Składa się ona z: kości piętowej, skokowej, kości stępu łódkowatej, sześciennej i klinowatych, kości śródstopia i paliczków palców. Wszystkie kości są złączone więzadłami. Prawidłowo zbudowana stopa ma trzy punkty podparcia: piętę, głowę I kości śródstopia oraz głowę V kości śródstopia. Trójkąt, utworzony z tych punktów, równomiernie przenosi obciążenia stopy w trakcie chodu.

Mięśnie stopy, dzielą się na: grzbietowe i podeszwowe.

W skład mięśni grzbietu stopy wchodzą:

• prostownik krótki palców (prostuje on palce grzbietowo oraz je rozstawia),
• prostownik krótki palucha (prostuje paluch grzbietowo).
  
  

Podeszwowe, które dzielą się na: grupy przyśrodkowe, boczne oraz środkowe.

Do grupy przyśrodkowej należą:

• mięsień odwodziciel palucha (zgina paluch i odwodzi go od palca drugiego),
• mięsień zginacz krótki palucha (zgina paluch podeszwowo),
• miesień przywodziciel palucha (podpiera i wzmacnia sklepienie stopy).

Do grupy bocznej należą:

• mięsień odwodziciel palca małego (zgina mały palec, odwodzi i skręca stopę),
• mięsień zginacz krótki palca małego (zgina mały palec),
• mięsień przeciwstawiacz palca małego (zgina mały palec),

Do grupy środkowej zaliczają się:

• mięsień krótki palców (zgina 2-5 palec),
• miesień czworoboczny podeszwy (wzmacnia sklepienie stopy i zgina palce),
• mięśnie glistowate w liczbie czterech (zginają palce od drugiego do piątego palca),
• mięśnie międzykostne grzbietowe (odwodzą od siebie palce)

W skład stopy wchodzi również więzadło podeszwowe, długie, (rozciąga się pomiędzy kością sześcienną, kością piętową oraz kością śródstopia),zaś więzadło podeszwowe piętowo-łódkowe (umiejscowione jest pomiędzy podporą kości skokowej i tylną powierzchną kości łódkowate). Więzadło decyduje o kształcie łuków podłużnych, natomiast więzadło podeszwowe piętowo-sześcienne, znajduje się pod więzadłem długim i przyczepione jest do spodniej części kości piętowej oraz do kości sześciennej.

 

W stopie znajdują się także:

• trzyczęściowe więzadło przyśrodkowe, stabilizujące stopę w czasie przestawiania
  stopy na zewnątrz,
• więzadło piszczelowo-skokowe przednie i tylne, łączące kość piszczelową
  z kością skokową i stabilizujące ją,
• więzadło piszczelowo-łódkowe, (umiejscowione bardziej na zewnątrz, łączy
  oraz stabilizuje kości piszczelową i łódkową),
• więzadło piszczelowo-piętowe (podtrzymuje kość piszczelową stabilnie na kość
  piętową)

 

 

Więzadłem w stawie kości strzałkowej widocznym na rysunku szóstym jest więzadło boczne, które jest dużo słabsze od więzadła przyśrodkowego.

 Dzieli się ono na:

• więzadło skokowo-strzałkowe przednie i tylne, które łączą kość strzałkową z kością skokową,

• więzadło piętowo-strzałkowe, które łączy kość strzałkową i kość piętową

• więzadło mięśni strzałkowych

 

Prawidłowy układ punktów podparcia stopy odciążonej powinien tworzyć trójkąt, który łączy V głowę kości śródstopia z I głową kości śródstopia i kością piętową.

Podłużne sklepienie stopy jest wzmocnione i ubezpieczone:

• rozcięgnem podeszwowym,

• ścięgnem mięśnia piszczelowego tylnego,

• mięśniami podeszwowymi,

• więzadłem podeszwowym długim,

• więzadłem piętowo sześciennym podeszwowym.
  
  

Poprzeczne sklepienie stopy jest wzmocnione i ubezpieczone:

• więzadłami podeszwowymi,

• ścięgnem mięśnia strzałkowego długiego,

• głową poprzeczną przywodziciela palucha

Na stopie znajdują się anatomiczne obszary szczególnie wrażliwe na nadmierne uciski i przeciążenia oraz szczególnie podatne na schorzenia i bolesne deformacje, mogące być rezultatem użytkowania nieprawidłowego obuwia. Obszary te nazywamy miejscami wrażliwymi stopy.

Nalezą do nich:

• staw śródstopno-paliczkowy palucha,

• staw śródstopno-paliczkowy piątego palca,

• najwyższy punkt podparcia,

• miejsce przejścia stopy w podudzie,

• kostka wewnętrzna,

• kostka zewnętrzna,

• tylny łuk pięty (okolica ścięgna Achillesa).
  
  

Miejsca te wymagają szczególnej uwagi projektanta i konstruktora obuwia, nie wolno stosować łączeń elementów ani przeszyć, które swoją wypukłością mogłyby uwierać miejsca wrażliwe stopy.

Żródło:
22E. Demczuk-Włodarczyk, Budowa stopy w okresie rozwoju progresywnego człowieka, AWF, Wrocław 2003, s. 5.,  Rajchel-Chyla, K. Piotrowska, M. Janocha, R. Gajewski, Obuwie..., op. cit., s. 5-6, J. C. Thompson, Mięśnie stopy [w:] Atlas anatomii ortopedycznej Nettera, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, USA 2002, s. 233., http://www.swiat-prezentacji.pl/prezentacja,miesnie_stopy,361, http://tri-book.pl/anatomia/uklad-kostny/item/11-stopa-cz-2.htm.