Kategorie
Budowa anatomiczna stopy ma, duży wpływ na chód człowieka. Funkcja chodzenia rozpoczyna się po między 10-12 miesiącem życia. Małe dzieci chodzą na ugiętych stawach biodrowych i kolanowych rozstawiając szeroko nogi, w ten sposób obniża się punkt ciężkości ciała i poszerza się czworobok podparcia. U niemowląt występuje typowa szpotawość kolan, która stopniowo po rozpoczęciu chodzenia znika przechodząc najczęściej w koślawość kolan, zmniejsza się ona w widoczny sposób około 6 roku życia. Chód jest stabilny i bezpieczny, przybierając stały charakter dopiero około 7-8 roku życia. U osób dorosłych chód zmienia się pod wpływem pojawiających się zmian patologicznych w narządach podporu i lokomocji. Inwolucja ma ogromny wpływ na sposób poruszaniasię, analizując i oceniając ważna jest też osi kończyn dolnych, która zmienia rozkład obciążeń stóp. U dorosłych koślawość kolan nie przekracza 20 stopni, a u osób starszych zwłaszcza u kobiet pojawia się szpotawość kolan, natomiast rzadziej, nadmierna koślawość będąca wynikiem przeprostu tkanki tłuszczowo- włóknistej.Prawidłowy chód przebiega w trzech fazach, w pierwszej z podłożem styka się zewnętrzna podeszwowa strona pięty, w kolejnej fazie (po zgięciu kolana) zewnętrzny brzeg V kości śródstopia przenosi się na głowę I kości śródstopia. W trzeciej fazie, po uniesieniu pięty, następuje przeniesienie ciężaru ciała na palce oraz natychmiastowe odbicie stopy od podłoża. W czasie chodu, zanim palce jednej stopy, uniosą się ku górze, z podłożem na ułamek sekundy styka się pięta stopy drugiej, ten cykl ruchów podczas chodzenia następuje na przemian. W czasie obciążenia stopy jej wymiary ulegają zwiększeniu, dochodzi do wydłużenia stopy nawet o 20 mm.
Prawidłowe ustawienie stóp podczas chodu
Stopy wykonują cykliczne zmiany ustawienia z supinującego po pronacyjne. Z punktu widzenia biomechaniki pronacja jest naturalną amortyzacją stopy i naszego organizmu w fazie podparcia, to ustawienie zmniejsza jej stabilność, zwiększa zagrożenie. uszkodzenia tkanek miękkich, staje się ona elastyczna, dzięki czemu łatwiej dopasowuje się podłoże. Supinacja stopy zwiększa jej sztywność, a przez to nie pozwala odpowiednio „rozpłaszczyć” działających sił, jest ona ustawiona stabilniej niż w pronacji.
Fazy chodu
Patologiczny chód może być np. wywołany przez różnicę w długościach kończyn dolnych, jeśli jest nie wielka tzn. do 2cm nie powoduje widocznych zmian w chodzie, gdy skrócenie jest większe, może to powodować asymetrię chodu staje się on zapadający, brak jest fazy oparcia na pięcie. Obserwuje się wtedy oparcie na przodostopiu i palcach, które poprzez końskie ustawienie stopy wyrównuje skrót. Deformacje takie jak stopa końska, szpotawa, piętowa zmniejszają powierzchnię podparcia w fazie podporu, takie zniekształcenia stopy skracają lub wydłużają kończynę, a to wpływa na ustawienie miednicy. Ponadto, sztywność lub koślawość palucha powoduje ustawienie na zewnątrz stopy. Charakterystyczna zmiana chodu występuję również w przypadku stopy końskiej opadającej, w tym schorzeniu biodro i kolano zginają się nadmiernie, co ma zapobiec zahaczaniu stopy o podłogę. Chód antalgiczny jest spowodowany bólem stawu biodrowego, występuję on w chorobie zwyrodnieniowej, powoduje to zredukowanie do minimum czasu, w którym ciężar ciała przeniesiony jest na stronę zajętą. W fazie podporu tułowia chorego jest zwykle odchylony na bok, jest to próba zmniejszenia siły kompresji oddziałującej na odwodziciele stawu biodrowego w fazie pojedynczego podporu, taki chód nazywany jest chodem kaczkowym. W fazie przenoszenia staw biodrowy jest utrzymywany w pozycji neutralnej, w rotacji zewnętrznej, a chory unika kontaktu pięty z podłożem. Paluch jest ważnym elementem stopy, od niego rozpoczyna się faza odbicia co umożliwia wykonanie prawidłowego kroku. W trakcie wykonania tej czynność ciężar ciała spoczywa na pięcie i wraz z przetaczaniem stopy po podłożu, nacisk przesuwa się ku przodowi stopy , oderwanie następuje dzięki wybiciu z palucha, co powoduje, że cały ciężar ciała spoczywa na nim. W przypadku koślawego zniekształcenia dochodzi do przeniesienia ciężaru ciała na drugi palec, co przyczynia się do przeciążenia i zmian zwyrodnieniowych w okolicach przodostopia. Prowadzi to do powstawania modzeli i utworzenia się tak zwanego palca młotkowatego. Obecność takich schorzeń utrudnia chodzenie i stanie, również powoduje przewlekłe dolegliwości bólowe i zmiany zwyrodnieniowe w stawach kolanowych i biodrowych